اسماء و صفات الهی از دیدگاه ملاصدرا و امام خمینی

بحث اسماء و صفات الهی ابتدا در میان متکلمین مطرح شد و سپس به حوزه ی فلسفه و عرفان راه پیدا کرد تا جایی که بسیاری از فلاسفه و عرفا در این زمینه نظریه پردازی کرده و مباحث عمیق و دقیقی را مطرح کرده اند. ملاصدرا و امام خمینی نیز در زمینه ی فلسفه و عرفان پژوهش های ارزشمندی دارند و در کتب خود به بحث اسماء و صفات الهی پرداخته اند. لذا در این رساله به بررسی و مقایسه ی آراء این دو حکیم در این مورد پرداخته و شباهت ها و تفاوت های آراء آن دو را بیان می کنیم. ملاصدرا و امام خمینی هر دو در تعریف اسم و صفت اتفاق نظر داشته و اسم را، ذات به همراه تعین و تجلی خاص و صفت را خود تعین و تجلی می دانند البته امام خمینی این نکته را خاطر نشان می کند که مراد از ذات، ذات واجب در مرتبه ی احدیت است. هم چنین هر دو به صفات ثبوتی و سلبی قائل اند اما ملاصدرا همه ی صفات سلبی را به سلب امکان بازگشت می دهد، در حالی که امام خمینی این نظر را نمی پذیرد. از دیدگاه هر دو، صفات واجب عین ذات بسیط او هستند. در مباحث مربوط به اسماء الهی نیز هر دو اسم الله را اسم اعظم می¬دانند، اما امام خمینی مراتبی را نیز برای اسم اعظم بیان می کند که ملاصدرا به آن نپرداخته است. هم چنین هر دو اسم رحمان و رحیم را از توابع اسم اعظم الله می دانند، منتها امام خمینی اسم رحمان را بر اسم رحیم مقدم می داند. در نهایت هر دو معتقدند که انسان کامل مظهر همه ی اسماء و صفات الهی است.